Międzykulturowość online – dobra praktyka

Przedstawiamy relację Jakuba Niewińskiego, lidera tolerancji, który dzieli się doświadczeniami z międzykulturowej wymiany młodych z Murowanej Gośliny i New Jersey.

Uczennice oraz uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 im. Karola Marcinkowskiego oraz absolwenci i absolwentki Gimnazjum nr 1 im. Hipolita Cegielskiego z Murowanej Gośliny od listopada 2020 do czerwca 2021 roku razem ze swoimi rówieśnikami z Rahway High School z New Jersey realizowali projekt „Multiculturalism with the Click of a Mouse” współfinansowany przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych w Warszawie.

Młodzi ludzie z Polski oraz Stanów Zjednoczonych współpracowali ze sobą w ramach „wirtualnej biblioteki” a potem w małych grupach nad własnymi mini projektami dotyczącymi tożsamości oraz różnorodności. W sumie odbyło się dziesięć łączeń/spotkań online oraz dwa hybrydowe. Różnica sześciu godzin zupełnie nie przeszkadzała im w komunikacji. Dzięki ZOOMowi grupa ponad 30 młodych ludzi z Murowanej Gośliny oraz New Jersey rozmawiała o swoich zainteresowaniach przez pryzmat ważnego przedmiotu/obiektu pokazywanego do kamerki oraz dzieliła się pomysłami na logotypy, które towarzyszyły działaniom projektowym. Podczas pierwszego i drugiego spotkania specjalnymi gośćmi byli przedstawiciele Ambasady USA w Polsce, którzy gratulowali pomysłu i życzyli powodzenia w jego realizacji.

Przez osiem miesięcy polska i amerykańska młodzież spotykała się w przestrzeni wirtualnej z wyjątkowymi osobowościami, które opowiadały jej swoje historie. „Żywymi Książkami” były: Rebeka z Nowego Jorku, absolwentka baletu
i choreografii, założycielka stowarzyszenia MindLeaps oraz Bashir, który przez wiele lat z ramienia UNHCR pracował na rzecz uchodźców w Rwandzie. Rebeka i Bashir na co dzień wzmacniają wrażliwość i uważność dzieci z różnych kontynentów, wykorzystując do tego taniec oraz multimedia. W trakcie kolejnych łączeń uczennice i uczniowie z Murowanej Gośliny oraz z New Jersey widzieli się z rabinką Rebeką, kantorką Emily z tej samej synagogi reformowanej oraz Sonią – muzułmanką. Mieszkanki New Jersey opowiedziały nie tylko o swojej pracy, lecz także o ważnych aspektach judaizmu i islamu w kontekście praktykowanego przez siebie dialogu międzyreligijnego. Wzruszające spotkanie odbyło się z Johnsonem z Rwandy, który jako dziecko był świadkiem Ludobójstwa. Wszystkich poruszyła jego opowieść o procesie budowania pojednania i przebaczenia pomiędzy Tutsi i Hutu. 

Młodzi ludzie zadawali pytania oraz komentowali usłyszane wypowiedzi. W ramach polskiej części „wirtualnej żywej biblioteki” połączyli się się z przedstawicielkami warszawskiej grupy AUTENTYZM, które mówią o sobie: „Jesteśmy siostrami i znajomymi dorosłych osób ze spektrum autyzmu”. Z Olą i Anią rozmawiali m.in. o integracyjnym i partycypacyjnym modelu współpracy z ludźmi, którzy są wyjątkowi ze względu na swoje potrzeby i emocje. W kwietniu, w ramach rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, gościli online w domu Pinchasa Guttera, Ocalałego z Holokaustu, który mówi o sobie, że jest polskim Żydem. Znakomicie obsługuje nowoczesne technologie i najbardziej lubi ZOOM-a.  

To on zainicjował ważny projekt Shoah Foundation „Dimensions in Testimony” (tzw. hologramy). Urodził się w Łodzi w rodzinie chasydzkiej. Razem z bliźniaczką – Sabiną, mamą i ojcem trzy lata spędził w getcie warszawskim. W trakcie powstania rodzina została deportowana do Obozu Zagłady na Majdanku. Przeżył tylko on. Po wojnie trafił do Wielkiej Brytanii, mieszkał w Brazylii i Południowej Afryce. Ostatecznie osiadł w Toronto, gdzie mieszka do dziś i jest kantorem w tamtejszej synagodze. Jako posłaniec pokoju i nadziei przekazał młodym Polakom i Polkom oraz Amerykankom i Amerykanom wiadomość, że są jak płomień znicza olimpijskiego, który trzeba przekazywać dalej, zwłaszcza tam, gdzie panują jeszcze ciemności nienawiści, rasizmu i ksenofobii. 

Kolejnymi „bestsellerami” o polskich korzeniach byli: Judith Wimborne z Canberry oraz Yair Gil z Hajfy. Ich pradziadkowie przed II wojną światową mieszkali w Murowanej Goślinie. Gustaw Magnus wyrabiał kapelusze, a Juliusz Markowicz aktywnie działał w ochotniczej straży pożarnej i radzie miejskiej. Młodzież rozmawiała z nimi m.in. o RÓŻNORODNOŚCI jako fundamentalnej wartości społeczeństwa obywatelskiego. Yair po raz pierwszy odwiedził Murowaną Goślinę w 2007 roku, natomiast Judith dokładnie dziesięć lat temu. Razem natomiast pojawili się w Murowanej Goślinie w 2019 roku podczas projektu „Living Bridge - from Past to Present” (działanie zrealizowane w ramach współpracy z Forum Dialogu). Wyjątkowo smaczne hybrydowe spotkanie odbyło się w Pracowni Cukierniczej OVO. Michał Doroszkiewicz – mistrz świata w cukiernictwie – na starym mieście w Poznaniu, w dawnej dzielnicy żydowskiej przy Dominikańskiej 7, stworzył magiczne miejsce – swoją autorską Pracownię, w której powołuje do życia przepiękne i wyjątkowe w swoich świeżych i niebanalnych smakach „monoporcje” –  wypieki, wśród których znajdują się m.in. genialne karmelowe ptysie z kruszonką maślaną. Historia Michała, 15-latka z Białegostoku, który kilkanaście lat temu przyjechał do Poznania, by spełnić swoje marzenia, mocno rezonowała jeszcze długo po spotkaniu. 

Polsko-amerykański projekt „Multiculturalism with the Click of a Mouse” pokazał, że rozmowy online na ważne tematy dotyczące m.in. różnorodności, tożsamości oraz między- i wielokulturowości są jak najbardziej możliwe do zrealizowania w grupach międzynarodowych. Spotkania na ZOOM-ie wzmocniły w młodych ludziach z Murowanej Gośliny oraz New Jersey poczucie przynależności do grupy, solidaryzm oraz wzajemną akceptację. Pomogły przełamać różne uprzedzenia oraz pokonać lęki wywołane pandemią. Rozwinęły także kompetencje społeczne oraz językowe uczestniczek i uczestników projektu. Nowoczesne technologie – wykorzystanie internetowej platformy komunikacyjnej z jej różnorodnymi funkcjami stało się dobrym początkiem współpracy transatlantyckiej.

Jakub Niewiński – pomysłodawca i koordynator projektu, lider tolerancji