Szkoła Tolerancji – włączamy różnorodność!

 

Mimo nietypowych warunków pracy i nauki szósta edycja programu Szkoła Tolerancji trwa. Bierze w niej udział ponad 60 nauczycieli i nauczycielek wraz z młodzieżą. Zakończyliśmy już trzy moduły tematyczne kursu internetowego, które szukają odpowiedzi na wspólne pytanie całej edycji: Wspólnota: co nas łączy, a co dzieli? W ich trakcie badaliśmy pojęcie różnorodności, poznawaliśmy oparty na czterech filarach model szkoły włączającej, pojawiły się również propozycje aktywności do wykorzystania na lekcjach.

Na początku nauczycielki i nauczyciele zapoznali się z podstawowymi zagadnieniami związanymi ze wspólnotą i różnorodnością. Zastanawiali się, na czym polega inkluzja w ich środowisku szkolnym – czy rzeczywiście ma miejsce? A może sytuacje, które na pierwszy rzut oka wydają nam się bardzo pozytywne, stoją w zupełnej sprzeczności z ideami włączania uczniów i uczennic do życia szkolnego? Rozpatrywaliśmy różne, nietypowe przypadki, które inspirowały do poszukiwania nowych rozwiązań.

Włączanie jak gra w kręgle

Dwa moduły poświęciliśmy szczegółowemu omówieniu czterech filarów włączającej szkoły, a tym samym inkluzywnej wspólnoty: włączania, wzmacniania, widoczności i współpracy. Podstawowe pytanie, na jakie musieliśmy sobie odpowiedzieć brzmiało: na czym polega szkoła włączająca i jak jej model wdrożyć we własnej placówce.

Jedną z inspiracji, które zaproponowaliśmy, była metafora gry w kręgle, autorstwa Shelley Moore z The University of British Columbia. Moore zauważyła, że aby zbić wszystkie kręgle nie należy celować w środek, lecz kierować kulę na boki. Wówczas uderza się w skrajnie położone kręgle i wytwarza efekt domina. Podobnie mogą działać szkoły. Zamiast kierować działania do największej grupy uczniów i uczennic, warto sprofilować je do potrzeb tych osób, które mają mniejszy dostęp do pełnego udziału w życiu szkolnym. Wsparcie dla nich stanowi bowiem wsparcie dla wszystkich – tak jak odpowiednie zbicie zewnętrznych kręgli pozwala na zbicie pozostałych.

Działamy z uczniami

W Szkole Tolerancji proponujemy również aktywności do wykonania z uczniami. Zespoły klasowe, których nauczycielki i nauczyciele biorą udział w programie, przygotowali mapy myśli wokół słów WSPÓLNOTA i RÓŻNORODNOŚĆ. Część z nich została wykonana analogowo, ale większość za pomocą narzędzi cyfrowych. Staramy się bowiem dostosować nasze propozycje do nowej sytuacji również pod względem technicznym.

 Warto spróbować stworzyć i przedyskutować podobne mapy myśli ze swoimi uczniami i uczennicami.

Punktem wyjścia do dyskusji ze starszą młodzieżą może być natomiast wystąpienie nigeryjskiej pisarki Chimamandy Ngozi Adichie pt. Niebezpieczeństwo jednej historii, które zaproponowaliśmy w ramach refleksji nad stereotypami:

 

 

 Na jego podstawie zachęcamy do rozmowy z uczniami i uczennicami wokół pytań:

• O jakich grupach społecznych słyszymy najczęściej tylko „jedną historię”?
• Jakie zróżnicowane historie można byłoby opowiedzieć o wybranych grupach (na przykład o osobach z Ukrainy w Polsce, o osobach z niepełnosprawnością ruchu)?
• Gdzie szukać historii, które są wiarygodne i nie upraszczają rzeczywistości?
• Co można zrobić, aby zwiększyć swoją uważność na „niebezpieczeństwo jednej historii” ? Jak mu nie ulegać?

Kurs internetowy w ramach Szkoły Tolerancji trwa do 31 maja. Zakończą go zadania możliwe do wykonania on-line, które złożą się na Dzień Różnorodności obchodzony w sposób dostosowany do obecnych warunków.